ΣΕΛΙΔΑ ΑΦΙΕΡΩΜΕΝΗ ΣΤΗΝ ΠΑΙΔΕΙΑ ΣΤΑ ΜΕΣΑ

Η τρέχουσα εβδομάδα (24-31 Οκτωβρίου 2020) έχει οριστεί από την UNESCO ως η Παγκόσμια Εβδομάδα για την Παιδεία στα Μέσα και την Πληροφορία. Ο διοργανωτής καλεί όλες τις χώρες να αναλάβουν δράση και πρωτοβουλίες που προάγουν τη μιντιακή εγγραμματοσύνη στον γενικό πληθυσμό, τόσο στους μεγάλους όσο και στους μικρούς. Η συμπερίληψη της Παιδείας στα Μέσα στο πρόγραμμα των δράσεων της UNESCO αποτελεί επακόλουθο της αδιάλειπτης, πλέον, εμφιλοχώρησης των Μέσων στη ζωή του σύγχρονου ανθρώπου. Τα Μέσα επηρεάζουν βαθύτατα αντιλήψεις, πεποιθήσεις και στάσεις. Μεγάλο μέρος της εμπειρίας για τον κόσμο, της ιστορικής γνώσης, των δημοκρατικών διαδικασιών, της πολιτειότητας, της διά βίου μάθησης, καθώς και της δυνατότητας για αλληλεπίδραση και κοινωνικοποίηση στηρίζεται στα Μέσα ή/και διαμεσολαβείται απ’ αυτά. Η μεγάλη εικόνα του σύγχρονου μεσοποιημένου πολιτισμού αναδεικνύει τη ζωτική σημασία που έχει η Παιδεία στα Μέσα. Σχετικά με την εκπαίδευση, οι τρεις βασικοί γραμματισμοί: ανάγνωσης, γραφής και α

Από τα βάθη της ιστορίας ο άνθρωπος έφτιαχνε εργαλεία για να βελτιώσει τη διαβίωσή του. Αυτό είναι άλλωστε που τον ξεχωρίζει από τα υπόλοιπα ζώα. Προχωράει στην ιστορία αφήνοντας πίσω του εργαλεία. Στο πρόσφατο παρελθόν, για παράδειγμα, έφτιαξε το αυτοκίνητο, το οποίο διαμόρφωσε καθοριστικά το ανθρώπινο περιβάλλον του 20ου αιώνα (πολεοδομία, εργασία, αναψυχή, lifestyle κ.λπ.). Στον 21ο αιώνα φτιάχνει τεχνολογίες, συσκευές, δίκτυα, Μέσα. Αυτά είναι που διαμορφώνουν και θα διαμορφώσουν περαιτέρω το σύγχρονο ανθρώπινο περιβάλλον.  Ο άνθρωπος διαμορφώνει το περιβάλλον του όπως θέλει να είναι, ελπίζοντας ότι κάνει σωστή δουλειά. Κι ύστερα το περιβάλλον τον διαμορφώνει. Είναι μια αδιάκοπη κυκλική πορεία, κατά την οποία δημιουργεί και προσαρμόζεται και τανάπαλιν.  Η πορεία αυτή είναι αμετάκλητη και νομοτελειακή. Δεν μπορεί να ανακοπεί, παρά μόνο να κατανοηθεί ως μέρος της ανθρώπινης εξέλιξης. Σε ένα πλανήτη που διασχίζεται πανταχόθεν από «πληροφοριακές λεωφόρους» ο σύγχρονος άνθρωπος δεν μπορ

Απαρχή της εκπαιδευτικής τηλεόρασης μπορεί να θεωρηθεί η δημοφιλής εκπομπή «Sesame street» το 1969 στις ΗΠΑ. Ο στόχος των παραγωγών ήταν να αξιοποιήσουν τις καθηλωτικές κι εθιστικές ιδιότητες του Μέσου της τηλεόρασης για καλό σκοπό και πιο συγκεκριμένα για να προετοιμάσουν τα παιδιά προσχολικής ηλικίας για το σχολείο. Η προσπάθειά τους βασιζόταν στην παραδοχή ότι εάν καταφέρεις να αποσπάσεις την προσοχή των παιδιών, τότε μπορείς να τα εκπαιδεύσεις. Η εκπομπή έλαβε ευρεία αποδοχή κι η τηλεθέαση ήταν διαρκώς υψηλή. Σταδιακά ξέφυγε από το τοπικό πλαίσιο κι αναδείχθηκε η ναυαρχίδα της παγκόσμιας εκπαιδευτικής τηλεόρασης. Μέχρι το 2019 διάφορα επεισόδια μεταγλωττίστηκαν σε εβδομήντα γλώσσες και σε είκοσι χώρες δόθηκαν δικαιώματα για παραγωγή δικού τους «Sesame street».  Ο διάλογος για την εκπαιδευτική τηλεόραση χρονολογείται. Ήδη από τη δεκαετία του 1970, με αφορμή την τεράστια επιτυχία του «Sesame street», διάφοροι θεωρητικοί των Μέσων και της Παιδαγωγικής παρακολουθούν κι αναλύο

Η παγκόσμια εξάπλωση του ιού COVID-19 είναι ραγδαία με τις επηρεαζόμενες χώρες να ξεπερνούν τις διακόσιες. Ταυτόχρονα και παράλληλα, ένας άλλος «ιός» εξαπλώνεται: αυτός των fake news. Εν μέσω μια πρωτοφανούς υγειονομικής κρίσης, εκατομμύρια κόσμος ανά την υφήλιο διάβασε ότι ο κορωνοϊός δεν υπάρχει αλλά είναι ένα μεγάλο ψέμα, ότι είναι ένα χημικό όπλο μείωσης του πληθυσμού, ότι κατασκευάστηκε σε ένα εργοστάσιο του Τζωρτζ Σόρος, ότι ο Μπιλ Γκέιτς σπονσάρει την εξάπλωσή του, ότι συνδέεται με το 5G, ότι θεραπεύεται με το σκόρδο κ.λπ. Με κάθε ευκαιρία, η βιομηχανία του ψεύδους και της παραπλάνησης αναθαρρεύει, προσδοκώντας να κερδίσει χρήμα ή και πολιτική δύναμη ή έστω να διασκεδάσει. Το 2016 «έπαιξε» με τη δημοκρατία επηρεάζοντας, σε σημαντικό βαθμό, τις εκλογές στις Η.Π.Α. και κατά συνέπεια τις παγκόσμιες εξελίξεις. Τέσσερα χρόνια αργότερα επεκτείνεται ανά την υφήλιο σαν πανδημία, με το διακύβευμα να είναι ο ίδιος ο άνθρωπος και η ζωή του. Τι είναι τα fake news;   Υπά

Τα παιδιά, οι έφηβοι και οι νέοι του σήμερα έχουν γεννηθεί μέσα σε μια πολιτισμική και τεχνολογική επανάσταση με έμβλημα τις οθόνες, η οποία καθορίζει και οριοθετεί με ευδιάκριτο τρόπο τις αντιλήψεις και τις συνήθειές τους στη ζωή. Ο Αμερικάνος θεωρητικός των Μέσων Ντάγκλας Ρούσκοφ, αποκάλεσε τη νέα γενιά «screen-agers», επειδή η ενασχόλησή τους με τα Μέσα δεν διαχωρίζεται ανάλογα με το Μέσο, αλλά συμπυκνώνεται σε μια σειρά οθονών που έχουν πρόσβαση και χειρίζονται επιδέξια. Παρομοίως ο Μαρκ Πρένσκι, Αμερικανός συγγραφέας, χαρακτήρισε τα σημερινά παιδιά «digital natives», υποστηρίζοντας ότι η «μητρική» τους γλώσσα είναι η ψηφιακή. Η πλήρης μεσοποίηση της ζωής μετασχηματίζει τη χρήση και επίδραση των Μέσων στην καθημερινή ζωή. Τα παιδιά δεν θεωρούν τα Μέσα ως διακριτά προϊόντα που επηρεάζουν τις ζωές τους, αλλά ως στοιχεία της κουλτούρας τους. Επικοινωνούν ακώλυτα χρησιμοποιώντας εικόνες, ήχους, βίντεο, λέξεις βιώνοντας τον κόσμο όχι υπό τα φυσικά του όρια, αλλά ως ένα στιγμιαί

Η 1η Απριλίου ταυτίστηκε διεθνώς με το έθιμο της «Πρωταπριλιάς - Fools ’ Day ». Την ημέρα αυτή τα ΜΜΕ παρουσιάζουν ως ειδήσεις διάφορα αθώα ψέματα και ο κόσμος προσπαθεί να τα εντοπίσει. Ενδεχομένως είναι η μοναδική ημέρα κάθε έτους, που οι πολίτες ευρίσκονται σε κριτική εγρήγορση προσπαθώντας να αποδομήσουν, έστω και επιφανειακά, την ειδησεογραφία. Τις υπόλοιπες ημέρες, όμως, τι γίνεται; Τις υπόλοιπες ημέρες ο κόσμος βρίσκεται βυθισμένος σ’ έναν αχανή ωκεανό πληροφοριών αδυνατώντας να φιλτράρει τις άχρηστες από τις χρήσιμες πληροφορίες, τις αληθείς από τις ψευδείς ειδήσεις. Ενημερώνεται, κυρίως, διαμέσου των Μέσων Κοινωνικής Δικτύωσης παραμένοντας συνεχώς συνδεδεμένος, αφού φοβάται μήπως χάσει όλα αυτά που ασταμάτητα συμβαίνουν ( Fear Of Missing Out ). Ταυτόχρονα, ως σύγχρονος παραγωγοκαταναλωτής μιντιακών περιεχομένων, αναπόφευκτα καταναλώνει τις ψευδείς και άχρηστες πληροφορίες, τις διαμοιράζει και ενίοτε τις κατασκευάζει.     Στο πλαίσιο αυτό, η αλήθεια και το ψέμ