ΣΕΛΙΔΑ ΑΦΙΕΡΩΜΕΝΗ ΣΤΗΝ ΠΑΙΔΕΙΑ ΣΤΑ ΜΕΣΑ

http://www2.media.uoa.gr/institute/pages/gr/zitimata_gr/sixthIssue_gr.html Πρόκειται για ένα αφιέρωμα στην αγωγή και εκπαίδευση στα Μέσα Επικοινωνίας. Η επιμελήτρια του αφιερώματος είναι η Μπετίνα Ντάβου. Πιο κάτω παρουσιάζονται σε συντομία τα κείμενα που φιλοξενούνται στο περιοδικό: Ο David Buckingham παρουσιάζει σε γενικές γραμμές όλες τις πτυχές αυτού του διεπιστημονικού πεδίου. Ο Jose Ignacio Aguaded-Gόmez εντοπίζει το χάσμα ανάμεσα στο παραδοσιακό σχολείο και στις τεχνολογικές εμπειρίες των παιδιών εκτός αυτού, υποστηρίζοντας ότι η εκπαίδευση στα Μέσα μπορεί να αντιμετωπίσει με επωφελή τρόπο τις σχέσεις των μαθητών με τα Μέσα. Η Βασιλική Νίκα εξερευνά τον τρόπο με τον οποίο η εκπαίδευση στα Μέσα έχει αναπτυχθεί σε διάφορες χώρες. Η Renee Hobbs περιγράφει τον τρόπο που ένα γυμνάσιο στο Νιου Χαμσάιρ των ΗΠΑ κατάφερε να αναπτύξει ένα ολοκληρωμένο και επιτυχημένο πρόγραμμα εκπαίδευσης στα Μέσα. Ο Pier Cesare Rivoltella συζητά για την επιμόρφωση των εκπαιδευτικ

Η εκπαίδευση στα ΜΜΕ είναι ένα διεπιστημονικό πεδίο αφού συνενώνει την παιδαγωγική, επικοινωνιακή, ψυχολογική θεωρία και συνεχώς μεταβαλλόμενο εξαιτίας των ραγδαίων αλλαγών στο χώρο των Μέσων. Ως εκ τούτου, οι ορισμοί που δίδονται για να το περιγράψουν ποικίλουν. Σε γενικές γραμμές η εκπαίδευση στα ΜΜΕ αφορά τη διδασκαλία στα ΜΜΕ, ενώ ο αλφαβητισμός/γραμματισμός ( media literacy ) αφορά στο αποτέλεσμα της διδασκαλίας με τη γνώση και τις δεξιότητες που αποκτώνται.   Η Aufderheide εντοπίζει στο εγγράμματο στα Μέσα άτομο την ικανότητα να αποκωδικοποιεί, αναλύει, αξιολογεί και παράγει επικοινωνιακό περιεχόμενο σε διάφορες μορφές μέσων (έντυπων και ηλεκτρονικών). Ο θεμελιώδης στόχος αυτής της παιδείας είναι η ανάπτυξη κριτικής αυτονομίας σε σχέση με όλα τα ΜΜΕ. 

Ομιλία του Henry Jenkins για τη συμμετοχική κουλτούρα όπως διαμορφώνεται από τα Νέα Μέσα. Όπως υποστηρίζει η συμμετοχική κουλτούρα έχει, σε γενικές γραμμές, τα εξής χαρακτηριστικά: Ενασχόληση με τα κοινά με σχετικά λίγα εμπόδια  Μεγάλη υποστήριξη στο διαμοιρασμό ιδεών/περιεχομένων Ευκαιρίες μη τυπικής καθοδήγησης  Αίσθηση ότι η συμβολή του καθενός έχει αξία Ενδιαφέρον για τις απόψεις των άλλων  Ο Henry Jenkins ολοκληρώνει την παρουσία με το ερώτημα/προβληματισμό ότι αφού τα Νέα Μέσα διευκολύνουν τη δημόσια συμμετοχή γιατί απαγορεύονται στα σχολεία (π.χ. YouTube, Facebook κ.λπ.); Δεν θα έπρεπε να ήταν το ζητούμενο;

http://prezi.com/zrcfpkx7od9s/media-studies-triangle/ Ένα πολύ καλό παράδειγμα εφαρμογής του Media Triangle στην τάξη. Η κριτική ανάλυση μιας διαφήμισης δημητριακών επικεντρώνεται σε τρεις άξονες: Το βίντεο ως κείμενο: Τι δείχνει; Τι υποδηλώνει; Ποιοι είναι οι κώδικες του; Ποιες είναι οι αξίες του; Πώς εξυπηρετεί εμπορικούς σκοπούς; Ποια είναι τα διακειμενικά του χαρακτηριστικά; Το κοινό: Ποιες ομάδες ανθρώπων στοχεύει; Πώς προσπαθεί να επηρεάσει την ψυχολογία και τα συναισθήματα; Ποια κοινωνικά πρότυπα επικαλείται ή και προωθεί; Η παραγωγή: Ποιους κινηματογραφικούς κώδικες και τεχνικές χρησιμοποιεί; Ποιες τεχνολογίες αξιοποιεί; Πού και πότε παρουσιάζεται; Τα διάφορα νοήματα προκύπτουν μέσα από μια δυναμική διαπραγμάτευση –προσωπική αλλά και συλλογική στο επίπεδο της τάξης– των πιο πάνω πεδίων/προβληματισμών.

Μία από τις πιο διαδεδομένες παρανοήσεις στο χώρο αφορά τη θεώρηση της Παιδείας στα Μέσα ως Παιδεία με τα Μέσα. Ότι, δηλαδή, η αξιοποίηση των τεχνολογιών στη μαθησιακή διαδικασία ισοδυναμεί με την ανάπτυξη δεξιοτήτων media literacy. Η απλή, όμως, χρήση των Μέσων χωρίς να συνοδεύεται από κριτική ανάλυση, αξιολόγηση, επεξεργασία και παραγωγή, ουσιαστικά διδάσκει τα παιδιά πώς να καταναλώνουν επικοινωνιακά περιεχόμενα χωρίς να θέτουν καίρια ερωτήματα, υπό τον ορατό κίνδυνο να εσωτερικεύουν απροβλημάτιστα τις ιδεολογίες και τις αξίες που αυτά εμπεριέχουν. Συνεπώς, η  Παιδεία  στα  Μέσα έχει  για πυρήνα την κριτική προσέγγιση . Ο Neil Postman το περιγράφει πολύ εύστοχα:  Δεν έχω αντίρρηση σε ένα σχολείο με ενσύρματες αίθουσες συνδεδεμένες με το Διαδίκτυο ή να φέρνουμε προσωπικούς υπολογιστές στους μαθητές, υποθέτοντας, φυσικά, ότι το σχολείο έχει αρκετά χρήματα. Αυτό σημαίνει να πληρώνει καλά τους δασκάλους, να μπορεί να προσλάβει αρκετούς καθηγητές για να μειώσει αισθ

Η θεωρητικός των Μέσων Alice Y. L. Lee , στο άρθρο της “ H ong K ong M edia E ducation in the W eb2.0 era. Engaging with the Net Generation ”, συγκρίνει τα χαρακτηριστικά της παλιάς παιδαγωγικής των Μέσων με τη νέα που αναδύεται στην εποχή του Web 2.0. Η στροφή από μια παιδαγωγική προστασίας και κριτικής θωράκισης προς μια πιο ευέλικτη και ανοικτή στις επικοινωνιακές εμπειρίες των παιδιών είναι εμφανής. Εκπαίδευση στα Μέσα 1.0 Το κοινό απλά δέχεται τα μηνύματα των Μέσων, γνωρίζει πολύ λίγα για τα Μέσα και χρειάζεται να εκπαιδευθεί Η εκπαίδευση αποσκοπεί στη δημιουργία κριτικών καταναλωτών των Μέσων Στόχος είναι η κριτική αυτονομία Η παιδαγωγική προσέγγιση αφορά την ανάπτυξη αναλυτικών δεξιοτήτων και τεχνικών παραγωγής Η διδασκαλία περιλαμβάνει διαλέξεις ανάλυσης των Μέσων και εργαστήρια παραγωγής επικοινωνιακών περιεχομένων Ζητούμενο είναι η καλλιέργεια κριτικής σκέψης Εκπαίδευση στα Μέσα 2.0 Το κοινό χρησιμοποιεί τα Μέσα έχοντας αρκετή εμπειρία (παραγ

Ομιλία του σημαντικού θεωρητικού των Μέσων David Buckingham στο Goethe University Frankfurt στις 23 Νοεμβρίου 2011 με θέμα " Media Literacy and Media Education in the Age of ‘Media 2.0’: A Critical View " David Buckingham "Media Literacy and Media Education in the Age of ‘Media 2.0’: A Critical View" from Imme Klages on Vimeo . Ο David Buckingham δεν ισχυρίζεται ότι οι τεχνολογίες Web2.0 δεν επιφέρουν ένα είδος επανάστασης, αλλά ότι περιβάλλονται με υπερβολές και υπεραισιόδοξες υποσχέσεις. Σκοπός της παρουσίασης είναι υποβληθεί αυτή η λαμπερή ρητορική σε κριτική. Υπάρχει μεγάλη παράδοση στην Αγγλία σχετικά με την Εκπαίδευση στα Μέσα. Από τη δεκαετία του 1930 ξεκίνησε να αναπτύσσεται ένας διάλογος γύρω από το θέμα. Οι δύο πυλώνες που σχηματίστηκαν ιστορικά αφορούσαν μιαν αμυντική στάση απέναντι στα Μέσα, στο βαθμό που τα ΜΜΕ θεωρούνταν επιβλαβή για τα παιδιά και την «υψηλή» κουλτούρα των σχολείων κι από την άλλη μια πεποίθηση εκδημοκρατισμού ,

Το National Association for Media Literacy Education ( NAMLE ) δημοσιεύει 6 βασικές αρχές για τη διδασκαλία των Μέσων στις ΗΠΑ: Η Εκπαίδευση στα Μέσα ( Media Literacy Education ) απαιτεί την ενεργό έρευνα και την κριτική σκέψη σχετικά με τα μηνύματα που λαμβάνουμε και παράγουμε. Στο βαθμό που τα μιντιακά μηνύματα είναι κατασκευές ή συγκεκριμένες οπτικές της πραγματικότητας, οι μαθητές χρειάζεται να ασκούν κριτική σε όλα τα μηνύματα (όχι μόνο σε όσα διαφωνούν – και οι δικές τους επιλογές/προτιμήσεις είναι υπό αξιολόγηση) θέτοντας διεισδυτικά ερωτήματα, αναζητώντας τεκμήρια, επιχειρηματολογώντας πειστικά κ.λπ. Διευρύνει την έννοια του γραμματισμού (ανάγνωση και γραφή) για να συμπεριλάβει όλες τις μορφές Μέσων. Η Εκπαίδευση στα Μέσα αφορά την ανάλυση και την έκφραση ποικίλων μορφών Μέσων (παραδοσιακών και σύγχρονων). Δεν πρόκειται για τη διδασκαλία με τα Μέσα, παρά για μια παιδαγωγική στάση αποσύνθεσης, σύνθεσης και ανασύνθεσης επικοινωνιακών μηνυμάτων

Σε γενικές γραμμές, οι βασικότερες κοινά αποδεκτές παραδοχές της εκπαίδευσης στα ΜΜΕ είναι οι πιο κάτω: Η εκπαίδευση στα ΜΜΕ περιλαμβάνει τόσο την κριτική ανάλυση των μηνυμάτων, όσο και τη δημιουργική παραγωγή . Πρόκειται για μια παιδαγωγική στάση , η οποία διαπνέει όλα γνωστικά αντικείμενα υπερβαίνοντας τον παραδοσιακό ρόλο του δασκάλου και του σχολικού βιβλίου ως αυθεντίες. Βασίζεται σε μαθητοκεντρικές , συνεργατικές, διαλεκτικές και αναστοχαστικές προσεγγίσεις. Η λαϊκή κουλτούρα , τα δημοφιλή επικοινωνιακά προϊόντα και οι προσωπικές εμπειρίες είναι ευπρόσδεκτες για κριτική επεξεργασία στη μαθησιακή διαδικασία. Συντελείται σε αυθεντικά πλαίσια με την αμφίδρομη επικοινωνία με άλλους ανθρώπους.  Εκπαιδευτικός των ΜΜΕ μπορεί να καταστεί οποιοσδήποτε εκπαιδευτικός με επιμόρφωση   στον τομέα των Μέσων (Το Ανοικτό Πανεπιστήμιο Κύπρου προσφέρει ένα εξαιρετικό μεταπτυχιακό πρόγραμμα στην  Επικοινωνία και Νέα Δημοσιογραφία ).  Κάθε πρόγραμμα εκπαίδευσης στα ΜΜΕ προσαρμόζεται στι